Yardım

Beyaz Pas Nedir?


Beyaz pas; rutubetli ortam ve yetersiz havalandırma koşullarında bekletilen galvaniz ile kaplanmış rulo ve sac yüzeylerinde çinko kaplamanın, hızlı bir şekilde korozyona maruz kalarak beyaz ya da gri renkte yayılmış tortu olarak kendini göstermesidir.

Oluşum Mekanizması

Çok reaktif bir element olan Çinkonun havayla teması sonucu yüzeyde hızlıca çinko oksit katmanı oluşur. Bu ince ve sert katmanın oluşumu galvaniz kaplamalarda koruyucu bir korozyon filminin gelişimi için ilk adımdır. Bu yüzeyin açık ortamda yağmur ya da nem ile reaksiyonu sonucunda gözenekli ve jelatinimsi yapıda çinko hidroksit şeklindeki korozyon ürünü oluşur. Kuruma esnasında bu ürün atmosferdeki karbondioksit ile reaksiyona girer ve esas olarak çinko karbonat (2ZnCO3.3Zn(OH)2) içeren ince, kompakt ve sıkıca bağlı korozyon ürünlerinden oluşmuş bir katmana dönüşür. Galvaniz kaplamanın atmosfere açık şartlarda kullanımı aslında oluşan çinko karbonatın koruma özelliğine bağlıdır. Çinko karbonatın suya dayanıklı olması, çözünmemesi ve bir kerede oluşması korozyonu önlemektedir. Belli bir zaman sonra bu beyaz-gri arası renkteki tozumsu film galvaniz kaplama yüzeyini örter. Koruma derecesi ortamın doğasına bağlıdır. Örneğin endüstriyel ortamlardaki havada sülfür içerikli gazlar, denizsel ortamlarda havadaki tuz, karbonat katmanının bileşimini değiştirir ve yağmurlu ya da rutubetli ortamda hızlı bir şekilde çözünmesine neden olur. Bu yüzden galvanizli yapıların deniz ve endüstriyel ortamlarda ömürleri kısa olur. Galvaniz yüzeyinde oluşan çinko karbonat, beyaz pas oluşumunu önleyen esas mekanizmadır.

Beyaz pas oluşumuna sebep olan su ortamda değişik şekillerde bulunur. Paketleme veya istifleme esnasında yüzeyin nemli kalması, yağmur veya deniz suyuyla doğrudan temas, atmosferik ya da sıcaklık değişimlerinden kaynaklanan yoğuşma, beyaz pas oluşumuna yol açar. Nemli ve sıcak ortamlarda sıkıca yapılan paketleme işlemi nemin içeride tutulmasına neden olur. Bu şekilde havanın sirkülasyonu engellenir ve kuruma işlemi gerçekleşmez.

Beyaz pasın neden olduğu hasarın büyüklüğü ortamın nem içeriğine ve hızlandırıcılara bağlıdır. Nem, deniz suyundan kaynaklanan klorür, endüstriyel ortamdan gelen sülfat iyonlarını içeriyorsa reaksiyon hızlanır. Bu iyonların her biri suyun elektriksel iletkenliğini arttırır. Dolayısıyla oksijen konsantrasyon hücresinin etkisi de artar. Aslında en önemlisi hasarın kısa sürede suyun kendisi tarafından kaynaklanmasıdır.

Galvanizli ürünlerde beyaz pas oluşumu, ortam rutubetinin yoğuşmayacak seviyelere düşürülmesi ile azaltılabilir veya tamamen önlenebilir. Bunun için gerekli havalandırma koşulları sağlanmalı veya hava içerisindeki nemin yoğuşmasını önleyecek sıcaklığa kadar ısıtılmalıdır. Stok sahasında bağıl nem miktarı %75’ten fazla olmamalıdır. Stok sahalarında yeterli havalandırma sağlanamazsa, galvanizli malzemeler ambarda ideal koşulların oluşturulabileceği ayrı bir yerde stoklanmalıdır. Bu konuda farklı renkteki bir ambalaj malzemesiyle paketlenecek galvanizli profillerin diğerlerinden ayrılması bir kolaylık sağlayacak. Stoklama sahalarında hava içerisindeki fazla nemin yoğuşmasını önlemek için, bilhassa kış aylarında gece-gündüz sıcaklık farkı en fazla 10 °C olmalı.

Galvanizli malzemeler uzun süre stokta tutulmamalı; bu amaçla, üretilecek galvanizli malzemelerin termin süreleri dikkate alınacak şekilde üretim programları yapılmalı ve ambarda bekleme konusunda müşteriler uyarılarak bekleme süresinin 2 ayı geçmemesine özen gösterilmeli.

Araca yükleme ve taşıma sırasında ürün ambalajının yırtılmamasına dikkat edilmelidir. Ne kadar uygun ambalaj yapılırsa yapılsın ambalaj kağıdının yırtılan kısımlarından paket içerisine giren su veya nemli hava burada hapis olacak ve kısa zamanda beyaz pas kusuruna neden olacak. Bu olay, beyaz pas oluşumunda en önemli etkenlerden birisidir

Yüklenen profiller araçtan araca nakledilmemeli, direkt olarak yüklendiği araçlarla sevk edilmelidir.

Taşıma sırasında malzemeler kesinlikle ıslanmamalıdır. Araç üzerinde profiller zemine temas etmeyecek şekilde uygun görülen sehpa üzerine konularak üstleri kuru branda ile kapatılmalı ve ayrıca kamyon üstü tamamıyla kuru ikinci bir branda ile örtülmelidir. Ambalaj malzemesi ve yapımı ne kadar mükemmel olursa olsun, uzun süre su ile temas eden ambalaj malzemesi yumuşayacak ve bir müddet sonra içeriye nem/suyun girmesini önleyemeyecek.

Branda örtülmemiş nakil vasıtaları ile galvanizli ürünlerin nakliyesine izin verilmemeli.

Galvanizli profiller kesinlikle atmosfere açık alanda bırakılmamalı, kapalı ve havalandırılmalı bir ortamda stoklanarak yağmur, su ve nemden korunmalı.


Korozyonun Önlenmesi

Korozyon doğal bir olay olduğu için bunu tamamen yeryüzünden silip atmak mümkün değildir. Ancak korozyonun zarar verici etkisi azaltılabilir veya kontrol altına alınabilir. Bu amaçla uygulanan yöntemler üç grupta toplanabilir:

Korozyona uğrayan malzemeyi korozyona daha dayanıklı bir malzeme ile değiştirmek. Ekstra maliyet getirebilir.

Metalin korozyonuna neden olan ortama müdahale etmek. (Malzemeyi nemli, rutubetli, asit buharları gibi korozyonu hızlandıran ortamlardan uzak tutmak.)

En çok uygulanan yöntemdir. Metal yüzeyine edilen ve metalin ortama karsı direncini arttırıcı yöntemlerdir. Bunlar: Kaplama, boya, metal yüzeyinde bir film oluşturma, anodik veya Katolik koruma yöntemleridir.

Burada üzerinde duracak olduğumuz konu ise 3 yöntemden biri olan metal yüzeyinde bir film tabakası oluşturarak koruma olayıdır. Bu amaçla kullanılan malzemeler "Pastan koruyucu yağlar veya Pas önleyici yağlar" olarak isimlendirilirler.


Pastan Koruyucu Yağlar

Bu tür malzemeler metal yüzeyinde koruyucu bir film tabakası oluşturarak, metalin dış ortamla ilişkisini keser ve böylece paslanmasını engeller. Genelde metal yüzeyleri geçici ve kalıcı olarak pastan korunurlar. Geçici olarak pastan korunmada pas önleyici yağlar kullanılır. Bu malzemeler kısa peridolarda malzemeyi korur ve solvent ya da alkali temizleyicilerle de kolayca temizlenirler. Kalıcı koruyucu olarak ise, boya, galvanizleme, plastik kaplama metodlari kullanılır. Temizlenmesi çok güçtür. Çoğunlukla mekanik olarak temizlenir ve yüzey kalitesinin kötüleşmesine sebep olur. Korozyon önleyici malzemelerin görevi metal yüzeyleri atmosferik etkenlerden koruyup metallerin oksidasyonuna engel olmaktır. Bu malzemeler metal yüzeyinde koruyucu bir film tabakası oluşturarak metali dış etkenlerden korurlar.


İyi Bir Koruyucu Yağdan Beklenenler

Havanın oksijeninden, nem ve rutubetten etkilenmemeli,

Sudan, yağmurdan etkilenmemeli,

Çok kalın değil, ince bir film tabakası oluşturmalı,

Salt Sprey (Tuz testinden) geçmeli,

Uygulanması kolay olmalı,

Uygulandıktan sonra kuruması çabuk olmalı, uzun sürmemeli,

Uygulandıktan sonra istendiği zaman çıkarılması, temizlenmesi kolay olmalı.


Koruyucu Yağların Bıraktıkları Film Tabakalarına Göre Sınıflandırılması

Yağlı bir film tabakası oluşturanlar

Gresimsi bir film tabakası oluşturanlar

Vernik gibi bir film tabakası oluşturanlar

Vakslı bir film tabakası oluşturanlar (Koruyuculuğu çok iyidir, ancak temizlenmesi zordur.)

Şeffaf bir film tabakası oluşturanlar (En ideali budur. Malzemenin görüntüsü değişmez)


SU DEFEDİCİ KORUYUCU YAGLAR ( Dewatering Fluids )

Islak parçaların ara korunmasında su defedici olarak kullanılan pastan koruyucu yağlar çok ince bir film tabakası bırakırlar. Kısa zamanlı koruma sağlarlar. Sarfiyatları çok azdır. Islak parçalar kurutulmadan kullanıldıkları için enerji tasarrufu vardır.


MO CORROSION PROFILE Su defedici koruyucu yağ

Yukarıdaki bilgiler ışığında, beyaz pas, Galvaniz tabakasının su ile temas etmesiyle oluşur. Su ile temas eden yüzeyde 1-2 gün içinde, silindiği zaman kaybolan lekeler meydana gelir. Daha sonra bu lekeler, beyaz pasa dönüşür ve bu pas silindiği zaman geçmez. Galvanizli yüzeyin beyaz pasa maruz kalmasını engellemek için yüzeyde hiç su kalmamasını sağlamak gerekir. Bu da ancak, boru Üretimi sırasında:

Ters empeder kullanılarak, boru içinde kalan soğutma sıvısının, boru ile birlikte taşınmasını engellenmesi,

Boru yüzeyinde kalan fazla soğutma sıvısının “hava nozulları” kullanarak sıyrılması,

Koruyucu yağın uygun bir sprey sistemi kullanılarak boru yüzeyinin her tarafına eşit miktarda uygulanması,

“Su defetme özelliği” çok yüksek bir koruyucu yağ kullanılması,

Üretilen boruların içinde kalan, soğutma sıvısının süzdürülmesi ve istif sırasında diğer boruların üzerine dökülmesinin engellenmesi, şeklinde gerçekleştirilebilir.


Daha sonra da üretilen boruların paketleme kağıdı ile sarılıp bu şekilde stoklanması ve nakliye edilmesi tavsiye edilir.

.